Vanochtend de kop in het FD ‘Controle accountant beter geworden’. Een wat onsamenhangend artikel met quotes als ‘….Indruk dat accountants meer dan voorheen, hun controlerende taak serieus oppakken..’ (AFM) en referenties naar voorbeelden waar ik niet heel veel mee kon.
Ja, je mag toch hopen dat we bij SNS Onroerend goed in de escalatiemodus zijn gegaan en dat we (hoeveel miljoen was het ook alweer) vragen hebben gesteld bij een leeg pretpark in Polen.
Maar toch. Zo’n kop. Iets met ochtendzon, vreugde, nieuwe dag. Ik twitterde nog vrijmoedig ‘wordt het zo’n dag?’ Zo’n dag dat het dan toch allemaal goed gaat komen. Nog geen uur later was het optimisme al verdwenen. De volgende kop ‘Kwaliteit middelgrote accountantskantoren deugt niet’.
Iedereen wist dat vandaag de AFM met het rapport zou komen rondom het onderzoek bij de negen middelgrote accountantskantoren met een OOB-vergunning. Ik hoef u niet uit te leggen dat het rapport teleurstellend is. Sterker, eigenlijk weten we dit met elkaar al een lange tijd. We hebben er in Tuacc verband vaak over gesproken. Ik heb begin dit jaar gezegd dat ik een stap terug doe in de hele discussie over hervormingen om te waken voor mijn eigen cynisme.
De vraag is namelijk: wordt het ooit echt beter, zonder dat de wezenlijke fundamenten onder ons vak drastisch worden gewijzigd. Het is wat vreemd om te stellen dat we ‘ons vak nu wel serieus nemen’ en dit vervolgens kwalificeren als ‘verbetering’. De wereld op zijn kop.
Wat is de kern van ons mooiste vak? Mensen, processen, risico’s, transacties en toetsen aan regels. Wat zien we de afgelopen jaren? Ons mooiste vak is ontwikkeld van Ambacht naar Commodity naar Heel Weinig. Aan de andere kant is er aandacht voor procesoptimalisatie en standaardisering van dossiervoering. Optimalisation kills all creativity.
We moeten gaan onderkennen dat we het mooiste vak hebben! It starts with the heart. Stop de race naar beneden. Stop de belachelijke ontwikkeling van audit fees. Metfeestfees kan je geen mooi (MKB)bedrijf controleren, kan je geen kwalitatief goede uren besteden, is er geen ruimte om te investeren in controleaanpak en technologie, kan je geen kwaliteitssysteem laten opereren.
Ik heb het al eerder gezegd. Het is echt tijd voor een Deltaplan Accountancy 3.0: onderzoek, beroepspraktijk, onderwijs op elkaar afgestemd. Eerst dit proces neerzetten, geld vrijmaken voor de beste mensen die dit project gaan trekken. Speerpunten: focus op interactie onderzoek, onderwijs, praktijk, upgraden, fors meer investeren in levenscyclus van accountants middels ‘tailored’ permanente educatie en herexamens, fors meer investeren in techniek (real-time en vooruit kijken) en veel meer focus mens-mens (gedrag, signaleren).
Het is goed dat de AFM er is. We moeten leren, vooruitkijken. Terug naar een Ambacht.
En ik zal het eerlijk zeggen: hoe ik ook van mijn vak houd, hoe wij ook bewust zijn van kwaliteit, ik heb makkelijk praten, ik ben niet gereviewed. En ook ik maak mij daar zorgen over. Ik, dan wel mijn kantoor, allemaal gedreven mensen, maar ik ben niet roomser dan de nieuwe Paus. Ik wens al mijn collega’s heel veel succes met de ingezette verbeteringen. Nodig voor de korte termijn, maar niet genoeg om de fundamenten onder ons mooiste vak drastisch te hervormen.
Pieter de Kok 